W sobotę 27 lutego 2016 roku w sali Łużyckiego Centrum Rozwoju odbyło się spotkanie z okazji jubileuszu 30-lecia turystyki na osiedlu Piast w Lubaniu. Zapewne niejeden pomyśli sobie, cóż jest tak ważnego w tym fakcie, iż zorganizowano specjalne spotkanie, że na to spotkanie przybyli przedstawiciele miasta Lubań, przedstawiciele władz PTTK, PTSM, LOP, a nawet organizacji turystycznych z Czech i Niemiec.

Faktycznie rozmach owego spotkania był niespotykany. Jednak, gdy zapoznamy się z podejmowanymi na tym osiedlu działaniami na rzecz turystyki, zdamy sobie sprawę, że takich działań prowadzonych przez niewielki klub osiedlowy może Lubaniowi pozazdrościć niejedna metropolia. A wszystko dzięki działającym tu pasjonatom, którzy społecznie organizują rokrocznie różne przedsięwzięcia turystyczne, niejednokrotnie o zasięgu międzynarodowym. W imprezach tych często bierze jednorazowo udział nawet kilka tysięcy uczestników, i to uczestników z całej Europy.  Jest to prawdziwy fenomen! W zasadzie dziś prawie niespotykany.

Nic więc dziwnego, że każdy chciał przekazać swoje uznanie dla działaczy z Lubania. Wśród przybyłych gości byli m.in.: Henryk Gołębiewski – Prezes Zarządu Głównego PTSM w Warszawie, Andrzej Lindecki – Prezydent Polskiej Federacji Popularyzacji Turystyki z siedzibą w Szczecinie, Zdzisław Gasz – Prezes Oddziału Jeleniogórskiego PTSM z siedzibą w Piechowicach,  Julian Szymszon – Przewodniczący Dolnośląskiego Zespołu Turystyki Pieszej we Wrocławiu, Krzysztof Tęcza – Wiceprzewodniczący Komisji Krajoznawczej ZG PTTK w Warszawie, Wiceprezes Oddziału PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze, Vaclav Hieke – Prezes Klubu Czeskich Turystów z Krasnej Lipy, Jaroslav Madera – prezes Klubu Czeskich Turystów z Novego Mesta pod Smrkem, Renata i Jurgen Gerstner z Neustadt In Sachsen.

Oczywiście byli obecni przedstawiciele Ziemi Lubańskiej. Spotkanie zaszczycili także swoją obecnością przedstawiciele miasta Lubań wraz z Małgorzatą Wąs – Dyrektor Łużyckiego Centrum Rozwoju, która  przekazała stosowne życzenia w imieniu Arkadiusza Słowińskiego – Burmistrza Miasta Lubań. Nie zabrakło także przedstawicieli terenowych jednostek PTSM oraz Spółdzielni Mieszkaniowej, na terenie której działa Koło Turystyczne. Przybył Marian Kwolik – były Prezes oraz Marek Czolij – urzędujący Prezes SM.

Pora jednak przedstawić naszego jubilata, a właściwie jego dokonania. Osiedlowy Klub Turystyczny lub, jak kto woli, Osiedlowe koło PTTK nr 35 w Lubaniu działa od 30 lat. Ale to tak formalnie, bo pierwsze dwa lata działalność ta była prowadzona spontanicznie bez ram formalnych. Dopiero od roku 1986 działania te obłożono regulaminami i przepisami. Powstałe wówczas Koło Turystyczne pozwoliło na włączenie się w działalność czysto społeczną różnych organizacji i instytucji. Pozwoliło to np. na otrzymanie lokum od Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej.

Teraz zarówno działacze, jak i uczestnicy poszczególnych wydarzeń mieli gdzie się spotykać. Mogli spokojnie planować kolejne projekty, ale przede wszystkim mogli po prostu wymieniać się swoimi spostrzeżeniami czy działaniami własnymi. Często wynikiem takich spotkań była organizacja imprezy turystycznej czy kulturalnej o zasięgu, początkowo miejskim, z czasem międzynarodowym.

Młodzi działacze w miarę zdobywania kolejnych uprawnień zarówno w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, jak i w Polskim Towarzystwie Schronisk Młodzieżowych mogli oficjalnie podejmować się prowadzenia grup turystycznych. Było to bardzo przydatne i wygodne, do tego umożliwiało konkretne oszczędności finansowe. Działacze ci pracowali społecznie.

Początek formalnej działalności grupy turystycznej na Osiedlu „Piast” to 26 lutego 1986 r., kiedy to powołano Sekcję Turystyczną przy Ognisku TKKF OSIEDLE przy Spółdzielni Mieszkaniowej w Lubaniu. Pierwsze spotkanie zwołano z inicjatywy nieodżałowanego kol. Ludwika Anioła, którego postawa i działalność stawiają go na czele krajoznawców Ziemi Lubańskiej.

6 marca 1986 r. miała miejsce oficjalna rejestracja Osiedlowego koła PTTK nr 35 w Oddziale PTTK „Pogórze Izerskie” w Lubaniu. Prezesem został Henryk Sławiński. I muszę przyznać, miało to pierwszorzędne znaczenie dla dalszej działalności tej niewielkiej organizacji. Henryk Sławiński bowiem, nie tylko, że wciąż zachęcał do coraz to nowych działań, do podejmowania kolejnych wyzwań, często uważanych za nierealne do zrealizowania, to także wciągał w te działania zarówno członków swojej rodziny jak i znajomych oraz sąsiadów. Taka postawa doprowadziła do stworzenia bardzo licznej kadry turystycznej dysponującej tak rozległymi uprawnieniami, że praktycznie nie było imprezy, której nie mogliby przeprowadzić własnymi siłami. Dzisiaj Klub to miejsce zarówno spotkań jak i organizacji wielu działań podejmowanych i realizowanych przez rodziny.

Często obok siebie staje kilka pokoleń. Ponieważ Henryk potrafił zaszczepić bakcyla swoim dzieciom, te chętnie swoje turystyczne doświadczenia przekazały swoim, co spowodowało, iż obecnie rodzina Sławińskich stawiana powinna być za wzór. I tak jest. Oczywiście jest jeszcze kilka takich rodzin, ale trzeba stwierdzić, że początki owej działalności, jej przebieg czy stan dzisiejszy, to przede wszystkim praca Henryka. Bez jego uporu, bez jego samozaparcia, nie byłoby tego wszystkiego. Dobrze, że udało się namówić do wspólnego działania kolejne rodziny i poszczególnych ludzi, gdyż owocuje to ciągłością działań. Bo najczęściej jest tak, że gdy osoba, wokół której wszystko się kręci, usunie się w cień, nie ma kto tego ciągnąć dalej. Tutaj mamy nadzieję, że tak się nie stanie.

Idąc za ciosem, 9 października 1989 r. zorganizowano zebranie założycielskie i powołano do życia Międzyszkolne Koło PTSM „Piast” w Lubaniu. Prezesem został wybrany Henryk Sławiński. Miasto, dostrzegając tak nietypową działalność swoich mieszkańców, wyróżniło Koło Osiedlowe PTTK nr 35 i 2 marca 1991 r., na 5-lecie działalności, przekazało słowa uznania. Dokonał tego ówczesny Burmistrz Lubania Pan Janusz Skowroński. Podobnie uczynił  Konrad Rowiński, kolejny Burmistrz Lubania, który przybył na 10. i 15. rocznicę działalności Klubu w latach 1996 i 2001. Na kolejnych jubileuszach zawsze pojawiali się aktualni przedstawiciele władz miejskich czy powiatowych, ukazując tym samym swoje poparcie dla działań w ramach Klubu. Nic więc dziwnego, że 7 września 2011 roku Osiedlowe Koło PTTK nr 35 w Lubaniu zostało wyróżnione Medalem za zasługi dla Miasta Lubania.

Ze względu na coraz szerszy zasięg działania 6 maja 1998 roku powołano w Lubaniu Oddział PTSM. Jego pierwszym prezesem został wybrany Henryk Sławiński. Oczywiście działalność prowadzona zarówno w ramach PTSM jak i PTTK prowadzona była wspólnie. Czynili to ci sami ludzie tyle, że kierowali ją do różnych grup. Dzięki zdobytemu doświadczeniu zaczęto organizować imprezy o coraz większym zasięgu skupiające nie tylko dużą ilość uczestników ale także przybyszów z zagranicy. Imprezy te stawały się  coraz bardziej popularne i dzisiaj są marką samą w sobie. Wystarczy wspomnieć o Międzynarodowym rajdzie IVV 3 Dni – 3 Kraje – 3 Wędrówki, Rajdzie Karkonosze, Międzynarodowych Rajdach Pieszych Europavanderung czy Ekstremalnych Zawodach na Orientację znanych jako Izerska Wielka Wyrypa, które  to otrzymały zaszczytny tytuł ULTRA BIEG ROKU 2013.

Członkowie Koła Osiedlowego PTTK nr 35 w Lubaniu oraz ich rodziny i znajomi biorą udział także w imprezach turystycznych organizowanych przez bratnie organizacje w Czechach i Niemczech. Wielu z nich może poszczycić się zdobyciem odznak turystycznych w tych krajach. I często są to wysokie stopnie, bardzo trudne do osiągnięcia, wymagające dużego samozaparcia i uczestnictwa nierzadko w setkach spotkań i rajdach.

Dzięki jednak takiej aktywności Klub w dniu swojego jubileuszu 30-lecia działalności może poszczycić się posiadaniem kadry programowej mającej uprawnienia: Przewodnika Sudeckiego, Przodownika Turystyki Górskiej, Przodownika Turystyki Pieszej, Przodownika Turystyki Motorowej, Organizatora Imprez na Orientację, Instruktora Krajoznawstwa Regionu i Polski, Instruktora Ochrony Przyrody, Społecznego Opiekuna Przyrody, Społecznego Opiekuna Zabytków czy Znakarzy Górskich Szlaków Turystycznych.

Po zapoznaniu się z powyższą działalnością Klubu Turystycznego na Osiedlu Piast w Lubaniu widać doskonale, jak wielką rolę ów Klub odgrywa w życiu miasta, w życiu jego mieszkańców. Nie byłoby jednak tego wszystkiego, gdyby nie działacze turystyczni, którzy niejednokrotnie w działalność tą wkładaj całe swoje serce, poświęcają swój wolny czas i nie biorą za swój trud pieniędzy. Z reguły pracują społecznie.

Ale żeby mogli oni dobrze wykonywać podejmowane przez siebie zadania, muszą znać się zarówno na swojej pracy, jak i też posiadać stosowne, wymienione wyżej, uprawnienia wymagane różnego rodzaju przepisami. By to osiągnąć musieli ukończyć wiele kursów i odbyć wiele szkoleń a także zdobyć wymagane różnego rodzaju odznaki turystyczne. Poświęcili na to spory kawałek swojego życia. Swoją pasją działacze ci starają się zarażać dzieci i młodzież tak by w przyszłości ich pracę mogli podejmować przedstawiciele kolejnych pokoleń. W ten sposób ich trud nie pójdzie na marne.

Ponieważ, jak już było wspomniane, działacze ci pracują społecznie, jedyną formą ich nagradzania jest wręczenie im gratulacji i podziękowań w formie dyplomów czy wyróżnień zarówno organizacji, do których należą, jak i uznanie przedstawicieli władz miasta. Ważne jest także wręczanie im podczas takich uroczystości zdobytych uprawnień czy odznak. Dlatego też podczas dzisiejszego jubileuszu wiele czasu poświęcono na przekazanie słów uznania i wręczenie wyróżnień. Myślę, że warto poznać nazwiska uhonorowanych w tym dniu.

Wyróżnienia Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego:

– Brązową odznakę Zasłużony w Pracy PTTK wśród młodzieży otrzymał Stanisław Rutkowski

– Dyplom Zarządu Głównego PTTK otrzymał Jacek Sławiński

– Złotą odznakę Oddziału „Pogórze Izerskie” w Lubaniu przyznano dla Osiedlowego Koła PTTK nr 35 w Lubaniu

– Srebrną odznakę Oddziału „Pogórze Izerskie” w Lubaniu przyznano Jadwidze Bystrykowskiej z Bogatyni

– Brązową odznaką Oddziału „Pogórze Izerskie” w Lubaniu wyróżniono Klub Czeskich Turystów z Krasnej Lipy

– Dyplomem Oddziału PTTK „Pogórze Izerskie” w Lubaniu wyróżniono Oddział Łużycki PTSM w Lubaniu

– Dyplomy okolicznościowe Oddziału PTTK „Pogórze Izerskie” w Lubaniu przyznano dla: Klubu Czeskich Turystów z Krasnej Lipy, Mariana Kwolika, Tadeusza Sławińskiego i Henryka Sławińskiego

– Dyplom Osiedlowego Koła PTTK nr 35 w Lubaniu otrzymali: Piotr Kucznir, Jacek Sławiński, Beata Kasińska oraz Oddział Łużycki PTSM w Lubaniu

Oprócz powyższych wręczono:

– Odznakę Krajoznawczą Polski w stopniu złotym z szafirem dla Krystyny Sławińskiej

– Młodzieżową Odznakę Krajoznawczą dla Madzi, Krzysia i Bartka Sławińskich

– Odznakę Przyjaciel Schronisk Młodzieżowych w stopniu srebrnym oraz Odznakę Turysta Przyrodnik w stopniu małym złotym dla Karela Hanuska z Krasnej Lipy

– Odznakę Turysta Przyrodnik w stopniu popularnym i małym brązowym dla Agnieszki Wittig

– Odznakę Imprez na Orientację w stopniu małym brązowym dla Wojciecha, Anny, Magdaleny, Bartłomieja i Krzysztofa Sławińskich

– Odznakę Dużą GOT za wytrwałość dla Tadeusza Sławińskiego

– Odznakę Przodownika Turystyki Pieszej II klasy dla Krystyny Sławińskiej

Wyróżnienia Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych:

– Złotą odznakę PTSM otrzymali Bogusława Żybort i Stanisław Rutkowski

– Srebrną odznakę PTSM otrzymał Dariusz Urban

– Brązową odznakę PTSM otrzymali Iwona Kalinowska-Tymińska i Jacek Sławiński

– Dyplom Zarządu Głównego PTSM otrzymała Joanna Marczyńska

– Dyplom Zarządu Oddziału Łużyckiego PTSM w Lubaniu otrzymali Uschi Wilde, Klub Czeskich Turystów z Krasnej Lipy, Klub Czeskich Turystów z Novego Mesta pod Smrkem, Spółdzielnia Mieszkaniowa w Lubaniu, Oddział PTTK „Pogórze Izerskie” w Lubaniu, Janina Łabuz, Barbara Pater, Elżbieta Golba i Wojciech Sławiński

– Podziękowanie oddziału PTSM w Lubaniu otrzymał Marian Kwolik

Dzisiejszą uroczystość wykorzystano także by wręczyć legitymacje nowym członkom Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych.

Po liczbie wręczonych odznak i dyplomów widać, jak wielu działaczy i duże grono osób wyróżniających się w działalności turystycznej zgromadzonych jest w Kole osiedlowym na Osiedlu Piast w Lubaniu. Widać także, że aktywne są tu całe rodziny i to rodziny wielopokoleniowe. Dobrze to wróży na przyszłość. Ale sama działalność turystyczna to nie wszystko.

Wśród wymienionych wyżej osób są krajoznawcy, literaci, fotograficy… Dlatego w części artystycznej prowadzonej przez Bartosza Kuświka, dyrektora Miejskiego Domu Kultury w Lubaniu, wystąpili: Krystyna Sławińska, która przedstawiła kilka swoich wierszy; Barbara Konopska, która zagrała na skrzypcach „Taniec węgierski” i „Usta milczą, dusza siewa” oraz Aleksandra Kusio, która zaśpiewała piosenki: „Najpiękniejsza w klasie” i „Miasteczko cud”.

Ze względu na 30-letni okres działalności turystycznej zorganizowano specjalną wystawę, na której zgromadzono prowadzone prawie od początku kroniki oraz odznaki, pamiątki rajdowe, wyróżnienia i inne trofea, jakie przypadły w udziale zarówno Klubowi turystycznemu, jak i jego członkom.  Imprezy organizowane przez Klub osiedlowy to imprezy często wielkie takie, na które zgłaszają się setki i tysiące turystów bez pytania o błahostki. Wszyscy wiedzą doskonale, że organizator tych imprez dokłada wszelkich starań w ich zaplanowanie czy przebieg i nic nie może się na nich wydarzyć. Wszak to dobra robota, rzekłbym nawet bardzo dobra robota.

Nam pozostaje tylko życzyć dalszej owocnej pracy, a przede wszystkim pozyskiwania nowych działaczy, tak by po odejściu na zasłużoną emeryturę obecnej kadry imprezy te nie znikły z kalendarza wydarzeń turystycznych. No i korzystajmy z ich pracy. Bierzmy udział w lubańskich rajdach i cieszmy się wraz z naszymi sąsiadami przemierzając trasy w sąsiadujących z sobą Czechach, Polsce i Niemczech.

Krzysztof Tęcza