29 września 2015 r. do siedziby jeleniogórskiego oddziału Archiwum Państwowego we Wrocławiu przybyło tak dużo gości, że konieczne było dostawianie kolejnych krzeseł, a i to wielu z nich musiało stać. Nikt jednak nie narzekał, gdyż uroczystość miała na celu uhonorowanie wybitnego archiwisty pana Czesława Margasa, długoletniego kierownika i dyrektora jeleniogórskiej placówki.

Pan Czesław, słusznie uważany za tytana pracy, nie tylko zasłużył się archiwistyce jeleniogórskiej, ale także został zapamiętany przez wielu ludzi, którzy zetknęli się z nim na przestrzeni kilkudziesięciu lat, jako człowiek wymagający ale przy tym życzliwy, pomocny i służący dobrą radą każdemu, kto tego potrzebował. A, że nie są to pochwały gołosłowne, świadczy fakt przybycia dziś tylu osób.

Prof. Jan Ryszard Selezin przedstawia zasługi Czesława Margasa. Foto: Krzysztof Tęcza

Pan Czesław Margas w dniu swoich 90. urodzin otrzymał zredagowaną przez prof. Jana Ryszarda Sielezina księgą jubileuszową W kręgu historii i archiwistyki, zawierającą ofiarowane mu prace. Oczywiście, było wiele przemówień i wspomnień oraz życzeń od przedstawicieli instytucji i osób prywatnych. Jubilat otrzymał list z życzeniami od prezydenta Jeleniej Góry. Najmilsze jednak były słowa od współpracowników oraz osób, które dzięki pomocy pana Czesława mogły ukończyć pisane przez nich prace nie tylko z pozytywnym rezultatem, ale także w miarę krótkim czasie. Dzięki też posiadanej przez niego wiedzy wiele jednostek kultury posiada wyjątkowe dzisiaj zbiory.

Podsumowaniem spotkania z Jubilatem było odśpiewanie na stojąco „Plurimos annos”.

Druga część spotkania w Archiwum była związana z ukończeniem prac nad polsko-czeską wystawą „Schroniska turystyczne Karkonoszy i Gór Izerskich w Polsce oraz w Czechach”. Wystawa ta została przygotowana wspólnie przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze oraz Archiwum Państwowe w Litomeřicach z Oddziałami w Semily, Libercu i Jabloncu nad Nissou, a także Archiwum Państwowym  w Trutnovie  Oddział w Zamrsku. Ponieważ, jak już było wspomniane, wystawa jest wspólnym dziełem archiwistów polskich i czeskich, jej otwarcia dokonali dr Janusz Gołaszewski, dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu, oraz dr Marek Poloncarz, dyrektor Archiwum Państwowego w Lutomeřicach. Opowiedzieli oni o trudach, jakie musieli pokonać, i o końcowych efektach wspólnej pracy, które do końca tego roku widzowie będą mogli oglądać w jeleniogórskim archiwum.

Foto: Krzysztof Tęcza

Na wystawę składają się 34 tablice prezentujące poszczególne obiekty, a jej uzupełnieniem są stare kartki pocztowe, plany schronisk, rachunki, publikacje i inne nieraz zaskakujące dokumenty, np. menu z poszczególnych schronisk. Aby zachęcić do wnikliwego oglądania prezentowanych tu plansz, podam dla przykładu dwie ciekawostki, które zaskoczą każdego. Są to przedstawienia pierwszych schronisk, jakie wzniesiono na Śnieżnych Kotłach czy Ještĕdzie. Mało kto przypuszcza, jak małymi były to obiekty, patrząc na te obecnie istniejące.

Foto: Krzysztof Tęcza

Aby ułatwić zwiedzanie, wydano stosowny katalog, który zawiera wszystkie prezentowane obiekty. Katalog, tak jak i wystawa, zostały sfinansowane przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry oraz „Sudeckie Hotele i Schroniska PTTK” Spółkę z o.o. w Jeleniej Górze.

Krzysztof Tęcza