Budowa geologiczna Polski wymusiła różnorodność krajobrazów. Ponad 600 m n.p.m występuje w kraju krajobraz górski. Ciągnie się on przez cała południową granicę tworząc pasma górskie od Sudetów po Karpaty. Góry od dawna fascynowały człowieka dziką i nieprzystępna przyrodą, która pobudzała jego wyobraźnię. Zdobywał je, zagospodarowywał i uczynił tematem sztuki. Górskie szczyty mają w sobie coś magicznego, ich potęga oczarowuje, piękno wyzwala emocje, niedostępność stanowi wyzwania.

Pierwszym rozciągajacym się od zachodu pasmem Sudetów są Góry Izerskie. Miejscami wklęsłe o zalesionych stokach wydają się dzikie i niedostępne. Pokryte są głównie świerczynami, ale niegdyś występowały tu pierwotne lasy mieszane, które można jeszcze spotkać w niższych partiach gór. W ostatnich dekadach za sprawą człowieka ich wygląd zmieniła emisja ogromnych ilości dwutlenku siarki, który opadając w postaci kwaśnych deszczy mocno je osłabił. Do tego dołączyły szkodniki owadzie, które dokończyły zniszczenie. Izery przez całe wieki były intensywnie penetrowane przez człowieka. W nurtach rzek i potoków znajdowano tutaj rubiny, szafiry, agaty, a także samorodki złota. Pierwotnym elementem krajobrazu jest rzeka Izera meandrujaca wzdłuż największego w polskich górach kompleksu torfowisk wysokich. To od jej nazwy pochodzi nazwa całego pasma gór. Częste i obfite opady, a także ukształtowanie terenu o skalistym podłożu sprzyjają procesom bagiennym. Przez tysiące lat wytworzyły się tutaj grube pokłady torfu, które zadecydowały o wyjątkowej szacie roślinnej. Przeważającą część torfowisk porasta kosodrzewina i bagienny bór sosnowy. Osobliwością jest tutaj brzoza karłowata, będąca reliktem ostatniego zlodowacenia. Pomimo tak intensywnego wykorzystywania i niszczenia przez człowieka przyroda przetrwała tu w dobrym stanie.

Karkonosze położone w Sudetach Zachodnich są bardzo starymi górami. Różne procesy geologiczne formujące je trwają od przeszło miliarda lat. Ciekawym elementem krajobrazu są malownicze formy skalne różnej wielkości, kształtu i wysokości, sięgające nawet do do 25 metrów. Z racji fantastycznych kształtów i związanych z nimi legend, skałki przybrały osobliwe nazwy, takie jak Ptasie Gniazda, Skalna Brama, Końskie Łby, Kukułcze Skały, Słoneczniki, Kotki i inne. Najwyższym szczytem gór jest Śnieżka o wysokości 1603 m n.p.m. Karkonosze już nie rosną, są ścierane przez mróz, śnieg i lód. W wyniku tych procesów powstały kotły polodowcowe, czyli skaliste ściany, u których podnóży leżą naturalnie powstałe jeziora górskie zwane stawami. Najbardziej znanymi jest Wielki i Mały Staw – największe w Karkonoszach. Szata roślinna gór została znacznie przekształcona przez działalność człowieka, należy jednak do najbogatszych i najcenniejszych w całych Sudetach. W warstwie zielnej rosną borówki, trzcinnik owłosiony, paproć alpejska, przytulia hercyńska, podbiałek alpejski czy chroniona paproć podrzeń żebrowiec. Tam, gdzie zakwaszenie gleb jest największe, rośnie szczawik zajęczy. Piętra regla górnego tworzą zwarte bory świerkowe. Jeszcze wyżej sięga piętro kosodrzewiny. Runo leśne porasta borówka czarna, podbiałek alpejski oraz kępkowa bylina śmiałek pogięty. Występują też mszaki, porosty i grzyby. Tutejszy świat zwierzęcy jest dużo bardziej skromniejszy niż w przeszłości, ponieważ od wieków Karkonosze były penetrowane przez ludzi. Po dużych drapieżnikach, takich jak niedźwiedź brunatny pozostało tylko wspomnienie. Zniknęły też żbiki. Żyją tu lisy, kuny, łasice, borsuki i wilki. Wśród kopytnych można spotkać jelenia, sarnę, dzika, a także muflony, które zostały tu sprowadzone w XIX wieku z Sardynii i Korsyki.

Spłaszczone szczyty o wysokich i stromych zboczach tworzą Masyw Śnieżnika, drugiego pod względem wysokości pasma polskich Sudetów. Najwyższym szczytem jest Śnieżnik o wysokości 1425 m n.p.m. Przez większą część roku utrzymuje się tutaj pokrywa śnieżna, stąd jego nazwa. Świat roślinny w wielu miejscach zachował swój dawny wygląd, jak las bukowo-jodłowy w reglu dolnym. Wyżej zbocza porastają bory świerkowe, przypominające pierwotny las naturalny. Tu bierze swoje żródła rzeka Wilczka i wartko płynie głęboką wciętą doliną. Po drodze tworzy efektowny 22-metrowy wodospad. Jeszcze do niedawna był on najwyższym w polskich Sudetach, jego wysokość sięgała nawet 30, ale w czasie powodzi w 1997 roku pod naporem ogromnej ilości wody runał jego sztuczny próg i wodospadu skrócił się o 4 metry. Masyw Śnieżnika kryje ciekawe tajemnice z przeszłości. W 1966 r. odkryto tutaj najdłuższą jaskinię w Sudetach i nazwaną ją Jaskinią Niedźwiedzią od znalezionych tu kości niedźwiedzia jaskiniowego. Ma ona ponad 2 km długości, trzy piętra korytarzy i jest dostępna dla zwiedzających. Utworzyły się tutaj jedne z najciekawszych i najpiękniejszych szat naciekowych: 8 metrowe kaskady, stalaktyty i stalagmity, draperie i zasłony. Zwiedzając jaskinię nie sposób pominąć wspaniale przygotowanego widowiska świetlno- muzycznego. W rytm muzyki fantazyjne formy naciekowe oświetlane różnobarwnym światłem sprawiają niesamowite wrażenie. Przez wieki w rejonie Masywu Śnieżnika powszechne było górnictwo i hutnictwo. Po II wojnie światowej geolodzy radzieccy rozpoczęli eksploatację rud uranu w starych kopalniach. Wydobyto ponad 20 ton tego surowca, potem wydobywano jeszcze fluoryt, ale w końcu kopalnię zamknięto. Dzisiaj do zwiedzania udostępniona jest sztolnia, gdzie można zobaczyć na ścianach przepiękne wystąpienia miejscowych minerałów, takich jak fluoryt, ametyst, kwarc i wiele innych.

Wypiętrzone przed milionami lat Góry Stołowe są jednymi z nielicznych w Europie gór płytowych. Miliony lat temu niemal całe terytorium Polski zalewały wody prehistorycznego morza. Ponad poziom wody wystawała wyspa, fragment współczesnych Sudetów. Z wyspy rzeki transportowały piasek, muł i rozdrobnione ułamki skał. Układały się one na dnie płytkiej zatoki, tworząc kolejne warstwy osadu. Pod wpływem ciśnienia i temperatury luźne osady przekształcały się z czasem w masywne skały. W końcu morze opadło, a dno zatoki zostało wystawione na ciepło promieni tropiklalnego słońca, dzałanie erozji i niszczycielską energię ruchów tektonicznych. Potężna siła przesuwała, ściskała i powoli wynosiła spękane dno, aż utworzył się płaskowyż. Klimat i erozja okresu zlodowacenia doprowadziły do przyspieszenia jego rozpadu. Istniejące do dzisiaj relikty tego płaskowyżu tworzą charakterystyczny krajobraz. Góry Stołowe położone są w środkowej części Sudetów, najwyższy szczyt Szczeliniec Wielki sięga 919 m n.p.m. Siły erozji na naszej planecie nie przestały odddziaływać, powoli i cierpliwie rzeźbią jej powierzchnię. W Górach Stołowych nadal rozpuszczają bloki piaskowca, odrywają potężne ciosy i drążą w skałach osadowych doliny. Jednym z magicznych tutaj miejsc jest utworzony przez siły natury skalny labirynt, Skały i plątanina korytarzy o różnej wysokości i szerokości tworzą świat Błędnych Skał.

Występują tu dobrze wykształcone formy skalne w postaci stołów, baszt i tuneli, z których wiele ma własne nazwy, np. Skalne Siodło, Kurza Stopka, Labirynt, Tunel czy Wielka Sala. Wąskie przejścia pośród bloków skalnych pogrążone są w półmroku, a latem w upalne dni panuje tu przyjemny chłód. W najwęższych miejscach labiryntu aby przejść dalej, trzeba się mocno przeciskać między skalnymi szczelinami. Błędne Skały ciągle poddawane procesowi wietrzenia z wolna rozpadają się na mniejsze formy skalne. Także korzenie roślin wnikając w jego szczeliny rozsadzają piaskowiec. Skały osadowe są podatne również na działanie wody, która rozpuszcza je i wypłukuje zawarte w nich materiały. Wiatr unosi i wywiewa skruszone drobiny i uderzając o skały niszczy ich powierzchnię, w wyniku czego tworzą się skalne grzyby. Piaskowcowe płaskowyże ulegają zniszczeniu najszybciej, bloki skalne powoli osiadają i pod wpływem grawitacji odrywają się od całości masywu.

Góry stołowe przypominają tort przekładany warstwami skał osadowych. Woda pojawia się w górach wraz z roztopami i opadami. Przenika w szczeliny piaskowca, jednak margle stanowią dla niej nieprzepuszczalna barierę, dlatego wypływa na powierzchnię tworząc źródła potoków. Rzeźbią one wąwozy i doliny niosąc ze sobą materiał skalny. Woda, która nie może znaleźć ujścia w potoku gromadzi się na nizinach i z czasem wyparowywuje. Zarastająca doliny roślinność zmienia te miejsce w rozległe mokradła i torfowiska.

Flora i fauna Gór Stołowych uformowała się po ostanim okresie ocieplenia klimatu. Tworzy ze skałami osadowymi i górskimi zbiornikami wyjątkowy ekosystem. Rosną tu śnieżyce wiosenne, zawilce gajowe i wawrzynek wilczełyko. Gleby kwaśne pokryte są łąkami cennymi ze względu na różnorodność gatunków traw i roślin zielnych, takich jak ostrożeń, ciemiężyca zielona czy storczyk szerokolistny. Zapewniają one pokarm rzadkim i zagrożonym wyginięciem motylom dziennym. Na glebach torfowych rosną zagrożone wyginięciem rośliny, których nie znajdziemy w innych rodzajach siedlisk, jak żurawina błotna, wełnianka pochwowata czy skalnica zwodnicza. Nagie skały piaskowca pokrywa wiele cennych gatunków porostów. System półek, otworów i nisz skalnych zasiedlają owady i pajęczaki. Stanowią one pokarm dla sąsiadujących w pobliżu nietoperzy i ptaków. Wiele gatunków skrzydlatych chętnie buduje na skałach swoje gniazda. Znajdują się tutaj poza zasięgiem drapieżników naziemnych lisów czy borsuków. Wysokie urwiska skalne stanowią naturalną barierę ochronną i chętnie zasiedlają je sokół wędrowny i pustułka. Ze zdolności piaskowca do nagrzewania i utrzymywania ciepła chętnie korzystają gady. Między skałami odpoczywają również duże ssaki. Czują się tutaj bezpiecznie, bo ukrywają się przed największym drapieżnikiem, który od zawsze im zagrażał – człowiekiem.

Ludzie długo nie interesowali się górami, ponieważ ukształtowanie terenu i klimat stwarzały trudne warunki życia. Od średniowiecza strach przed górami powoli ustępował, a ciekawość i pragnienie zdobycia i korzystania z górskich skarbów powoli zwyciężały. Tutejszy piaskowiec stał się ceniony i pożądany niemal w całej Europie jako ważny surowiec stosowany zarówno do budowy jak i wykończenia wspaniałych pałaców, monumentalnych kościołów oraz budynków użyteczności publicznej. Rabunkowa gospodarka spowodowala niemal całkowite zniknięcie bukowo- jodłowych lasów, rosnących tu od setek tysięcy lat. Wylesianiu towarzyszył rozrost łąk pod wypas zwierząt i pól pod uprawy, a las stał się tylko miejscem produkcji drewna. W sercu Gór Stołowych powstała w końcu osada Karłów. Mieszkańcy wsi uprawiali żyto, owies i len. Eksplorowali coraz wyższe partie gór. Górskie mokradła poprzecinali rowami melioracyjnymi, co spowodowało szybki odpływ wody i w konsekwencji zanik wielu gatunków roślin. Człowiek wkroczył w górskie środowisko i odcisnął swe niszczycielskie piętno nawet w jego najbardziej niedostępnych zakątkach. Szczeliniec jednak wciąż pozostawał niezdobyty, wysokie pionowe ściany wzbudzały lęk i respekt. Ludzie długo uważali ten szczyt za niebezpieczny, groźny i niedostępny. Pewnego dnia władca Prus wpadł na pomysł uczynienia z Gór Stołowych twierdzy. Pierwszy ford zbudowano na niewielkich, kopulastych wzniesieniach, a następnie królewscy saperzy rozpoczęli wytyczanie miejsc na Szczeliniec. Król zachwycony pięknem krajobrazu i zafascynowany przyrodą tego miejsca zaniechał dalszych fortyfikacyjnych planów. W skałach Szczelińca ujrzał jak gdyby monumentalne ruiny skalnego miasta: labirynt korytarzy, głębokich szczelin i jaskiń. Relikt pradawnej historii.

W szczelinach skał długo utrzymuje się niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza, a śnieg zalega tu często do lata. Siły przyrody stworzyły tu najbardziej fantazyjne formy. Staraniem tutejszych przyrodników powstało wiele udogodnień dla spragnionych zdobycia szczytu: kamienne schody, kładki, ścieżki, tarasy widokowe i na końcu gospoda. Rozwija się turystyka i dla miejscowych jest sezonowym źródłem utrzymania. Piękno górskiej przyrody przyciąga wciąż nowe rzesze turystów, co często powoduje dewastację naturalnego środowiska. Góry jednak same zwabiły człowieka swym bogactwem. W ich południowych granicach wybijają źródła wód leczniczych nasyconych dwutlenkiem węgla i minerałami z rozpuszczonych górskich skał. Ludzie od dawna przybywali w te strony dla poratowania zdrowia. Odwiedzali dzikie i niebezpieczne Błędne Skały na Skalniaku i rozsławiali je potem na świecie. Opisywał je też w listach Fryderyk Chopin, który leczył się szczawami w Dusznikach Zdroju.

Człowiek postanowił otoczyć przyrodę gór systemową opieką. W środkowej części Sudetów powstał Park Narodowy Gór Stołowych. W zamkniętych sanktuariach przyrody życie roślin i zwierząt może bezpiecznie się rozwijać. Działania ochronne skupiają się na skałach osadowych i związanych z nimi ekosystemach. Pracownicy parku regularnie przeprowadzają inwentaryzację miejsc występowania i liczebności poszczególnych gatunków roślin i zwierząt. Park rozpoczął też proces naprawiania tego, co przez stulecia człowiek zepsuł. Działania prowadzone przez naukowców stopniowo przywracają pierwotny drzewostan górski. Do nowych lasów wrócą zapewne dzikie pszczoły, które próbuje się na nowo wprowadzić do górskiego ekosystemu.

Tatry są jedynymi górami w Polsce o charakterze alpejskim. Charakteryzują się ostrymi szczytami opadającymi ku głębokim dolinom. Klimat tatrzański ma wiele cech wspólnych z klimatem alpejskim: niska średnia temperatur w roku, częste zachmurzenia, wiele dni z opadami, silne wiatry, zamglenia oraz długo utrzymująca się pokrywa śnieżna. Najwyższym szczytem Tatr i jednocześnie najwyższym punktem w Polsce są Rysy sięgające 2499 m n.p.m. Majestatycznie pną się ku niebu, przebijając nisko wiszace chmury. Tatry Wysokie zbudowane są głównie z granitów i obejmują najwyższe szczyty, natomiast skały wapienne występują jedynie w części północno-zachodniej gór. Charakterystyczne dla tych gór są powstałe w dolinach jeziora i wysokie wodospady. Szata roślinna ma charakter typowo górski, rosną tu m.in. szarotka alpejska, modrzyk górski, goryczka wiosenna, skalnica darniowa, dzwonek alpejski i zawilce. Bardzo bogata jest flora mszaków (około 700), grzybów, porostów i glonów. Rośliny tatrzańskie, zwłaszcza te rosnące w wyższych partiach, muszą zmagać się z warunkami niekorzystnymi dla wegetacji, dlatego wiele z nich wykształciło cechy pozwalające do życia w górach. Karłowatość jest zarówno skutkiem surowych warunków ograniczających wzrost, jak i przystosowaniem do nich – niskie, płożące się przy ziemi rośliny lepiej wykorzystują jej ciepło, są lepiej chronione przed huraganowymi wiatrami, a warstwa śniegu izoluje je przed silnymi mrozami. Wiele roślin pokrytych jest kutnerem, woskiem lub są silnie owłosione, jako forma obrony przed niskimi i wysokimi temperaturami. Niektóre gatunki potrafią skutecznie magazynować wodę, jak np. rojnik górski czy skalnica gronkowa. Rośliny tatrzańskie wytwarzają bardzo barwne, duże i silnie pachnące kwiaty. Jest to kolejne przystosowanie do życia w trudnych warunkach. W górach owadów jest mniej, a przy tym pogoda często uniemożliwia im oblot kwiatów, dlatego rośliny wysokogórskie muszą je zwabiać bardziej skutecznie, niż te na nizinach. W zamian za niezbędne do życia pożywienie owady zapylają rośliny. W okolicach Kasprowego Wierchu można natknąć się na najbardziej charakterystycznych mieszkańców tych gór – kozicę i świstaka. Kozice najchętniej zamieszkują obszary górnej strefy kosodrzewiny, hal i turni. Są bardzo dobrze przystosowane do życia w wysokogórskich warunkach. Przed mrozami chroni je trzywarstwowa gęsta i długa sierść. Ponadto mają silne mięśnie i odpowiednio ukształtowane kończyny, dzięki którym są w stanie wykonywać dalekie skoki. Ich racice o twardych brzegach doskonale zabezpieczają zwierzę przed poślizgnięciem. Świstak tatrzański w przeszłości był zwierzęciem łownym, w XIX wieku jego liczebność drastycznie spadła. Nadal należy do rzadko występujących w Polsce i podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Świstak tatrzański to największy europejski gryzoń. Jest roślinożercą aktywnym latem, żyje w terytorialnych klanach rodzinnych. Pierwsza wiosenna aktywność cyklu życiowego świstaków wiąże się z okresem godów. Młode przychodzą na świat w drugiej dekadzie czerwca i pod opieką samicy pozostają w norze do końca lipca. Na przełomie września i października dla świstaka tatrzańskiego kończy się czas aktywności i rozpoczyna okres snu zimowego. Sygnałem dla zwierzęcia są zmiany w otoczeniu. Temperatura powietrza obniża się, dni stają się krótsze, ubożeje roślinność stanowiąca ich główne pożywienie, dlatego świstaki zwijają się w kłębek i wspólnie układają na dnie nory zimowej.

Jesień w Tatrach to idealny moment na wycieczki krajobrazowe. Góry skąpane w jesiennym słońcu zachwycają swoim pięknem. Warto wówczas wybrać się nad Morskie Oko, największe (ok. 35 ha) i jedno z najbardziej znanych jezior tatrzańskich. To nie tylko okazja do podziwiania górskich krajobrazów, ale też do poznania lokalnej kultury i tradycji. W okolicy jeziora można spotkać górali w tradycyjnych strojach, a także skosztować regionalnych przysmaków, takich jak oscypek czy kwaśnica. Tatry zimą są równie piękne. Pokryte warstwą czystego śniegu przyciagają turystów oraz amatorów sportów zimowych.

Pieniny są jednym z najatrakcyjniejszych turystycznie regionów w Polsce. Góry, rzeki i wspaniała przyroda. W porównaniu z sąsiednimi regionami mają korzystny klimat. Zachmurzenie jest tu umiarkowane, stoki południowe są silnie nasłonecznione, jedynie doliny potoków są zimne i chłodne. Zimą i późną jesienią w kotlinach często zalegają mgły. Przeważają wiatry zachodnie najsilniejsze w głębokich przełęczach. Halny wieje dość słabo. Średnia roczna temperatura wynosi 6,3 °C w dolinach i 4 °C na szczytach. Opady są dość małe, gdyż całe Pieniny położone są w tzw. cieniu opadowym sąsiednich wyższych pasm górskich.Wiosna jest sucha. Śnieżna pokrywa zalega przeważnie od połowy listopada do kwietnia. Największą kulminacją tych gór są Trzy Korony sięgające 982 m n.p.m.

Rzeźba Pienin jest bardzo zróżnicowana. W wyniku erozji dennej potoków uformowało się tutaj kilkanaście wąwozów, z których najpiękniejszy jest Wąwóz Homole. Długi na mniej więcej 800 m kanion ma strome zbocza sięgające nawet do 120 m wysokości. Ściany wąwozu zbudowane są z białego i czerwonego wapienia krynoidowego oraz fantazyjnego kształtu samych turni porośnietych wieloma gatunkami porostów. W dole wąwozu płynie potok Kanionka, tworzący po drodze wiele malowniczych kaskad. Z różnorodnością siedlisk związana jest bogata fauna. Uważa się, że w Pieninach występuje wiekszość znanych w Polsce gatunków zwierząt. Najliczniej reprezentowane są tu motyle nocne. Żyje tu kilkanaście gatunków płazów, takich jak traszki, żaby, ropuchy, kumaki, salamandra plamista oraz gady: jaszczurki, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata, gniewosz plamisty, zaskroniec zwyczajny. Zbiorniki wodne decydują o dużej liczbie ptaków drapieżnych, wodnych, leśnych i polnych. Wśród wielu gatunków ssaków przeważają drobne gryzonie i nietoperze. Duże ssaki, z powodu niewielkiego rozmiaru pasma oraz zabudowę utrudniającą migrację z innych pasm górskich, występują stosunkowo rzadko. Można spotkać tu dziki, sarny i jelenie, a w dolinie Dunajca wydry. Zbocza gór porastają lasy świerkowe z domieszką jaworu, klonu oraz wiązu górskiego, a szczytowe skały są miejscem występowania mchów i nielicznych traw odpornych na mróz i suszę.

Główną rzeką Pienin jest Dunajec wijący się pomiędzy wapiennymi skałami. Nazwa rzeki pochodzi od słowa Dunaj co oznaczało kiedyś wody, rzeki, stawy. Atrakcją turystyczną na skalę europejską jest spływ tratwami góralskimi lub kajakami Przełomem Dunajca na trasie blisko 10 km. Rzeka na tym odcinku ma mały spadek i słaby nurt i tworzy wiele zakoli przybierających kształ pętli. W jaki sposób powstał ten cud natury nie do końca wiadomo. Ilu geologów, tyle teorii się pojawiało. Najpierw uważano, że przelewały się tu wody lodowcowe z pobliskich kotlin, potem, że przełom jest epigenetyczny, czyli Dunajec płynął już tędy dawno i spokojnie wciskał się w dolinę i erodował skały. Geneza Przełomu Dunajca jest skomplikowana i nie została jeszcze całkowicie wyjaśniona.

Bieszczady są częścią Karpat i jednocześnie najbardziej wysuniętym na południe obszarem Polski. Malownicza kraina pełna wspaniałych krajobrazów i dzikiej przyrody. Oaza ciszy i spokoju. Są tu doliny, jeziora, lasy i połoniny – rozległe łąki porastające górskie grzbiety. Przez lata wykorzystywane były jako pastwiska. W Bieszczadach zachowały się pierwotne lasy bukowe będące miejscem życia wielu gatunków zwierząt, choćby wilków, rysi, jeleni, niedźwiedzi oraz sprowadzonych w latach 60. żubrów. Obecnie żyje tutaj ponad 500 osobników. Bieszczady to także jedno z najlepszych w Polsce miejsc do obserwacji gwiazd. Brak miejskich świateł sprawia, że są one tutaj wyjątkowo dobrze widoczne. W 2013 roku utworzono tu Park Gwiezdnego Nieba, którego celem jest ochrona środowiska nocnego przed nadmiernym światłem, zachowanie tutejszej przyrody i ekologicznego rozwoju regionu oraz promowanie turystyki astronomicznej.

Przychodzi moment, gdy ruch turystyczny na górskich szlakach zamiera. Dzień staje się krótszy, spada naświetlenie i temperatura powietrza. Przyroda górska również wyczuwa nadchodzące zmiany. Spieszy się chcąc wydać ostatnie owoce i przedłużyć gatunki następnego pokolenia. Życie toczy walkę o przetrwanie. Buki, jesiony i jawory ograniczają funkcje życiowe z powodu niedoboru wody i światła, dlatego ich liście zmieniają kolor. Długotrwałe susze niszczą pobliskie łąki, co grozi wyginięciem wielu rzadkich gatunków roślin. Jesienią spadek temperatury powoduje wzrost wilgotności powietrza, ale ilość i intensywność opadów znacznie się zmniejsza. Dodatkowo koryta potoków i system drenaży szybko odprowadzają wodę poza góry, a niższa temperatura powietrza spowalnia jej parowanie. Nocą zimne powietrze opada w dół i przykrywa doliny morzem mgieł. Gdy wreszcie przychodzi długo oczekiwany deszcz, górska przyroda może na chwilę odetchnąć. Jednak woda, która utrzymuje tu życie, przyspiesza też erozję skał osadowych. Bloki skalne powoli osiadają i pod wpływem grawitacji odrywają się od całości masywu. Ten niszczący proces trwa od zawsze. Erozji nie można powstrzymać i w ciągu kolejnych milionów lat nawet najwyższe góry skruszeją i obrócą się znowu w piach.

Nina Jansen