Czasopismo „Karkonosze” 1/2024
Ukazał się drukiem numer 1/2024 czasopisma „Karkonosze”. Poniżej zamieszczamy spis treści tego wydania. Zachęcamy do lektury.
Od Wydawcy 1
Od Redaktora 1
TEMAT GŁÓWNY: 65 LAT KARKONOSKIEGO PARKU NARODOWEGO
Karkonoski Park Narodowy w systemie terenów chronionych Sudetów Zachodnich / Janusz Korzeń, Maciej Zathey 3
Monokl Jana Nepomucena Harracha, czyli retrospekcja o człowieku i przyrodzie / Dariusz Kuś 4, 6, 8, 10, 12
Badania naukowe w Karkonoskim Parku Narodowym / Andrzej Raj 8
Rozwój bazy edukacyjnej KPN / Karolina Dobrowolska-Martini 12
Postępy w udostępnianiu Parku dla turystyki / Przemysław Tołoknow 15
ROZMOWA REDAKCYJNA
Park nie jest samotną wyspą. Rozmowa z Andrzejem Rajem, dyrektorem Karkonoskiego Parku Narodowego / Janusz Korzeń, Piotr Słowiński 18
KOLEKCJA KARKONOSKA – Kordieryt / Stanisław Madej, ZIELNIK KARKONOSKI – Dzika róża / Patrycja Rachwalska, KARKONOSKI ZWIERZYNIEC – Traszka grzebieniasta / Grzegorz Hajnowski 23
Panorama Karkonoszy z Górzyńca 24-25
POSTACIE – Věnceslav Metelka (1807–1867) / Sandra Jaskólska, ZDARZENIA NIEZWYKŁE – Pierwszy zjazd saniami rogatymi / Sandra Jaskólska, MIEJSCA NIEZWYKŁE – Krzyż pokutny w Miedziance / Sandra Jaskólska 26
OCHRONA PRZYRODY
Propozycje nowych parków narodowych i powiększenia już istniejących na Dolnym Śląsku / Marek Malicki 27
DOBRO WSPÓLNE
– PRZYRODA, DZIEDZICTWO, ZABYTKI, HISTORIA
XXXI Wędrówka po czeskich Karkonoszach. Karkonoski Rok Harrachów i Strmá stráň / Barbara Wieniawska-Raj 29
XII Wędrówka po czeskim Podgórzu Karkonoskim. Tábor / Piotr Migoń 30
Weekend bez Śnieżki (14). Bezpieczniej poza Śnieżką / Anna Szwałek 31
HISTORIA
Cztery wieki budowania na Śnieżce / Ivo Łaborewicz 32
Miejsca dla wspinaczek w Sudetach Zachodnich / Michał Kajca 34
ARCHITEKTURA
Obok architektury (XXXIII). Warszawski szyk, krakowski smak / Paweł Bień 36
ZE ZBIORÓW
Karkonosze w filatelistyce (23) / Agnieszka Turakiewicz, Janusz Turakiewicz 38
NOWOŚCI KSIĘGARSKIE
Nowości wydawnictwa Ad Rem z Jeleniej Góry / Sandra Jaskólska 40
„Inversio Temporis” Rafała Froni / Dorota Hołub 41
W INNYCH PARKACH
Nowa Droga Pienińska / Damian Cisowski 42
PROJEKTY KPN
Poprawa stanu łączności ekologicznej w KPN i jego otulinie. Górska tury
styka? Tak, ale „z głową” / Monika Rusztecka-Rodziewicz 43
INFORMACJE KARKONOSKIE
Pożegnanie Pawła Trybalskiego / Kazimierz Pichlak 44
Wspomnienie o Leszku Skrętkowiczu / Karolina Dobrowolska-Martini 45
Informacje KPN, KRNAP, z regionu 45
List do Redakcji 46
Udzielanie pierwszej pomocy / Marian Sajnog 47
FELIETON
Wiedza vs sztuka / Konrad Jaskólski 48
Karkonosze od kuchni. Knedlikowe historie / Piotr Gryszel III str. okładki
Autorzy zdjęć na okładkach: I str. / Chojnik i Śnieżka / Halina Dubis Dąbrowska, II str. / Fotografie ze zbiorów Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej: Oznaczenia szlaków turystycznych / Andrzej Szpak, Karkonoski Park Narodowy – oznakowanie szlaków / Zbigniew Adamski, Karkonosze – Domek Myśliwski / Zbigniew Adamski, Karkonoski Park Narodowy / Zbigniew Adamski, Karkonoski Park Narodowy – oznakowanie szlaków / Zbigniew Adamski, III str. / Vepřo-knedlo-zelo / https://www.cooklikeczechs.com, Houskový knedlík / https://www.dama.cz, IV str. / Kocioł Małego Stawu / Andrzej Szpak (ze zbiorów Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej)
Autorzy zdjęć w numerze: Damian Cisowski (str. 42 – lewe i prawe), Radek Drahný i Přemysl Janata (29), Sławoj Dubiel (46 – prawe), Hasające Zające (31 – lewe i prawe), Michał Kajca (34 – górne i dolne, 35 – górne), Rafał Kotylak (24-25), Krzysztof Krakowski (14), Piotr Krzaczkowski (35 – dolne), Marek Kusiak (28), Stanisław Madej (23 – lewe), Marek Martini (13), Tomasz Mielech (44), Patrycja Rachwalska (23 – środkowe), Andrzej Raj (9, 11, 21), Przemysław Tołoknow (15, 16, 17), Grzegorz Truchanowicz (3), Matthias Wehnert (45 – środkowe), Barbara Wieniawska-Raj (18), archiwa KPN (43 – oba lewe i prawe, 45 – prawe), KRNAP (45 – dolne lewe), Ministerstwa Klimatu i Środowiska (45 – górne lewe), Stowarzyszenia Kaczawskiego (46 – dolne środkowe), ze zbiorów Ivo Łaborewicza (33 – dolne) oraz strona internetowa https://www.cesky-raj.info (30), https://hradec.rozhlas.cz (26 – lewe), https://podroze.onet.pl (26 – prawe), https://polska-org.pl (26 – środkowe, 36, 37 – górne, środkowe i dolne), https://www.radiowroclaw.pl (46 – górne środkowe), https://zwierzetainformacje.pl (23 – prawe)
Rysunki: Jacek Wilk (str. 48)
Ryciny: Piotr Klub, „Propozycja uzupełnienia sieci polskich parków narodowych”, Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, Kraków 2023 (27), Jacek Waliszewski (2), Barbara Wieniawska-Raj (31), ze zbiorów Ivo Łaborewicza (32, 33 – górna)
Wydawca: KARKONOSKI PARK NARODOWY
KARKONOSZE NR 1/2024 • Czasopismo Sudetów Zachodnich • ISSN 1232-3535
Adres Wydawcy i Redakcji: ul. Cieplicka 196, 58-570 Jelenia Góra,
sekretariat@kpnmab.pl, www.kpnmab.pl
Rada Redakcyjna: Andrzej Raj – Przewodniczący, członkowie: Jiři Bašta, Wiesław Fałtynowicz, Jacek Godlewski, Wojciech Kapałczyński, Arkadiusz Lipin, Ivo Łaborewicz, Piotr Migoń, Andrzej Ploch i Jana Tesařová
Zespół Redakcyjny: Janusz Korzeń – Redaktor Naczelny, Barbara Wieniawska-Raj – Sekretarz Redakcji
oraz redaktorzy: Paweł Bień, Sandra Jaskólska, Jacek Potocki, Monika Rusztecka-Rodziewicz, Piotr Słowiński, Witold Szczudłowski i Janusz Turakiewicz
Opracowanie graficzne: Ewa Ogórek, AD REM Jelenia Góra
Korekty: Sandra Jaskólska
Druk: KOLUMB Krzysztof Jański, ul. Kaliny 7, 41-506 Chorzów
Numer zamknięto 30 kwietnia 2024 r. i wydrukowano w nakładzie 1200 egz.
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redakcyjnego opracowania materiałów
przyjętych do druku. Wszystkie opublikowane materiały są chronione Ustawą z dnia 4 lutego
1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Za treść materiałów sponsorowanych
i reklam Redakcja nie odpowiada.
Szczegółowe warunki prenumeraty czasopisma oraz wzory zamówień są dostępne
na stronie www.kpnmab.pl i pod adresem: karkonosze@kpnmab.pl
Cena 1 egz. 15 zł w tym VAT 5%, cena w prenumeracie 12 zł