Polacy i Niemcy w dialogu
W dniach 22-28 lipca 2018 roku miało miejsce seminarium dla multiplikatorów z zakresu edukacji pod wspólnym hasłem „Co łączymy z Ojczyzną, a co z Narodem i Europą”. Organizatorem wydarzenia były: Die Gesellschaft für Politische Bildung e. V., Dom współpracy Polsko-Niemieckiej i biuro Fundacji Friedricha Erberta w Warszawie.
Kilkudniowe spotkanie i podróż grupy złożonej zarówno z Polaków jak i Niemców miały na celu pokazanie znaczenia historycznych wydarzeń w stosunku do obecnej rzeczywistości. Punktami wyjścia dla podjętych działań stały się dwie rocznice. Pierwsza to 100. rocznica odzyskania Niepodległości przez Polskę, druga to 100. rocznica powstania Republiki Weimarskiej.
Na początku spotkania podjęto dyskusję o znaczeniu pojęć: Ojczyzna – Naród – Europa. Przybyli określili jak te pojęcia odbierają oni i co tak naprawdę za tymi pojęciami się kryje. Chodziło o to by zobaczyć jak to widzą Polacy a jak Niemcy.
W poniedziałek przedstawiono referat prof. Grzegorza Straucholda „Historyczna retrospekcja znaczenia jubileuszu dla polskiej teraźniejszości” ((100 lat niepodległości Polski) oraz Grażyny Wiercimok i Andrzeja Borowki „Marzec 1968 w Polsce i jego znaczenie dziś”. Był to dzień przeznaczony na zwiedzanie Wrocławia i wieczorne porównanie obejrzanych obiektów oraz omówienie jak miasto zostało odebrane przez polskich uczestników spaceru a jak przez niemieckich.
We wtorek zwiedzano Opole. Podczas dyskusji podjęto dwa tematy: „W Ojczyźnie, ale nadal obcy – Niemcy w Polsce po roku 1945” i „Rok 1990 i mniejszość niemiecka dziś”. Następnie podziwiano kompleks pałacowo-parkowy w Kamieniu Śląskim gdzie pod hasłem „Budujemy mosty miedzy Polską a Niemcami” odbyła się rozmowa z Arcybiskupem Alfonsem Nossolem.
W środę dyskutowano z Przewodniczącym Gminy Żydowskiej Wrocławia, Aleksandrem Gleichgewichtem oraz omawiano zaprezentowany wcześniej film dokumentalny autorstwa Karin Kaper i Dirka Szuszies „Jesteśmy Żydami z Wrocławia” ukazujący losy mieszkańców tej społeczności po 1933 roku.
Po południu wysłuchano wykładu prof. dr hab. Krzysztofa Ruchniewicza, dyrektora Centrum Willy-Brandta, kierownika katedry historii pt. „1918-2018: Po wydarzeniach wyjątkowego stulecia: Jak dziś rozumiemy demokrację?”
Czwartek poświecono na zwiedzenie Kotliny Jeleniogórskiej i zapoznanie się z trudną historią tego regionu. Najpierw uczestnicy seminarium dotarli do Bukowcu gdzie wysłuchali wykładu dyrektora biura Związku Gmin Karkonoskich Witolda Szczudłowskiego. Po zwiedzeniu pałacu zapoznali się z działaniami podejmowanymi w ramach Fundacji Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej. Obejrzeli właśnie odnawiane obiekty i mieli chwilę wytchnienia w Stodole Artystycznej.
W dalszą podróż miałem przyjemność ruszyć razem z naszymi gośćmi. Pokazałem im zamek w Karpnikach oraz pałac w Wojanowie. Widać było, że piękno tych miejsc zachwyciło uczestników objazdu. Na koniec zawiozłem ich do pałacu w Łomnicy gdzie po obejrzeniu filmu dokumentalnego o podejmowanych działaniach, które doprowadziły ów obiekt do ponownego stanu świetności, pokazałem sam pałac. Największe wrażenie wywarły na nich pomieszczenia piwniczne, w których, tak na dobra sprawę, koncentrowały się prace zapewniające prawidłowe funkcjonowanie właścicieli obiektu jak i ich gości.
Łomnica dzisiaj to nie tylko dwa pałace ale przede wszystkim miejsce spotkań kulturalnych, miejsce dające pracę kilkudziesięciu osobom, centrum handlowe, w którym można nabyć wiele produktów regionalnych, w tym wyroby z lnu. Na dzień dzisiejszy dobiegają końca prace przy odtworzeniu przeniesionego tutaj z Rząśnika domu modlitwy, który dzięki temu został uratowany od całkowitej zagłady.
Nie był to jednak koniec atrakcji tego dnia. W Piechowicach zapoznano się z działalnością Huty „Julia” a w Karpaczu zwiedzono kościółek Wang.
Piątek to cykl dyskusji. Pierwsza z nich toczyła się pod hasłem: „Ile znaczy UE dla Polski – a ile dla Niemiec?” Druga pt. „Jedna Ojczyzna wielu narodów” to w zasadzie spotkanie i wymiana myśli z Jackiem Pilawą, przedstawicielem Sejmiku Województwa Dolnośląskiego oraz polityków różnych partii z Wrocławia. Trzecia „Nowa Ojczyzna Niemcy, nowa Ojczyzna Polska” to spojrzenie na sytuację migrantów.
Sobota była dniem podsumowania seminarium. To wtedy każdy z uczestników mógł powiedzieć co dzięki uczestnictwu w tym projekcie zmieniło się w jego postrzeganiu hasła „Ojczyzna – Naród – Europa” na przykładzie Dolnego Śląska.
Krzysztof Tęcza